Nazwa opal w sanskrycie oznacza kamień. W czasach prekolumbijskich opale były cenione wyżej niż złoto.

Pośród opali występują opale szlachetne połyskujące, opale ogniste i opale zwyczajne.

Jako niemal jedyny kamień szlachetny opal jest ciałem bezpostaciowym a nie krystalicznym.

Opal zawsze zawiera wodę w ilości od 1 % do 30%. W opalu szlachetnym zawartość wody wynosi zwykle 6-10%. Na skutek jej utraty z wiekiem opal może pękać i wykazywać słabszą opalizację, czemu przeciwdziała nasączanie olejem, olbrotem. Przechowywanie opali w wilgotnej wacie zapobiega starzeniu i zwiększa grę barw. Warto pamiętać, że opal jest wrażliwy na nacisk, uderzenia oraz na kosmetyki, mydło i inne środki czyszczące.

Opale szlachetne wyróżniają się tą szczególną cechą jaką jest opalizacja. Opalizacja to tęczowy połysk zmieniający się zależnie od kąta obserwacji. Przyczyna tego zjawiska jest dostrzegalna przy powiększeniu 20 000 x pod mikroskopem elektronowym i są to kuleczki krystobalitu o średnicy 0,0001mm, zatopione w masie żeli krzemionkowego, wywołujące interferencję i refrakcję światła.

Opal ognisty nazywany jest tak ze względu na ognistą barwę i nie wykazuje zazwyczaj opalizacji. Wykazuje przepiękną grę żywych barw, zazwyczaj jest półprzeźroczysty i przeźroczysty. Jest szczególnie wrażliwy na różnego rodzaju naprężenia.

Opal ognisty wydobywany jest m.in. w Meksyku, Australii Zachodniej i Brazylii, Gwatemali, Kazachstanie i USA.